Koninginnedag

Zoals ieder vierde ik koninginnedag in de Nieuwe Kerk met het feestconcert van dhr. Stef Tuinstra, de vaste organist aldaar. Hij had gekozen voor een historiserende benadering, waarin feestelijke stukken werden afgewisseld met werken die iets weergaven van de misère waarin ons landje zich bevond ten tijde van de Spaanse overheersing.
Tot mijn verrassing vermeldde het programma een improvisatie op ‘Merck toch hoe sterck nu int werck sich al steld’ (3 variaties), uit de bundel van Adriaan Valerius, tevens lijflied van Herengenootschap Het Reveil, waarin zowel de wanhopige strijd van Bergen op Zoom als die tussen man en vrouw worden bezongen
Hier aanbeland zet dhr. Tuinstra in met een trompetsolo als een aanzwellend onweer. Al snel krijg ik visioenen van horden woeste Spanjaarden en vrouwen die de stad bestormen en de kerk in lichtelaaie zetten. Boven de vlammen is dhr. Tuinstra de commandant van het laatste bolwerk dat stand houdt, en boven het geblaas en geraas van de oorlog gillen de fluiten triomfantelijk ‘laat ze lekker lullen’, en ‘laat de pullen vullen’.
De laatste van de drie variaties geeft het gevoel dat er een voorzichtige overwinning behaald is, dat we kort de tijd hebben om de gewonden te verzorgen en een snelle toast op de preses uit te brengen.
Hierna volgde een hele rustige improvisatie op ‘Wilt heden nu treden voor God den Heere’, zodat dhr. Tuinstra even op adem kon komen. Heel mooi, maar ikzelf was inmiddels in zo’n oorlogszuchtige stemming gekomen dat ik er weinig van meekreeg.
Zoals gebruikelijk, werd afgesloten met improvisatie op en zingen van het Wilhelmus.
Ook hier een begin van knallende trompetten, dhr. Tuinstra die op het pedaal tekeer gaat alsof de laatste veldslag nu echt is begonnen is. Maar net als de cavalerie op de Spanjaarden is losgelaten, begeeft het mechaniek van het orgel het. Paniek, het bolwerk dreigt te bezwijken. Dhr. Tuinstra maant de angstige meute tot kalmte met de mededeling dat het ‘met twee minuutjes verholpen is’. De dame die de leiding heeft stelt voor om eerst koffie te gaan drinken, en voorkomt zo een massale aftocht van het publiek.
Dan klinkt het verlossende woord van de commandant dat de troepen weer gehergroepeerd zijn en dat hij de slag kan voortzetten, waarna de tyrannie verdreven wordt.
Wanneer ik uiteindelijk uit volle borst het Wilhelmus meezing, is het met een gevoel dat het kantje boord was.